Czym są dobra osobiste i co oznacza naruszenie dóbr osobistych. Pozew i zadośćuczynienie za naruszenie dóbr osobistych.

Jednoznaczne określenie, czym są dobra osobiste może napotkać wiele trudności, tym bardziej, że mają one charakter niematerialny. Nie możemy ich ani zobaczyć, ani dotknąć, lecz należy pamiętać za podlegają ochronie zarówno prawnej jak i cywilnej. Czym są dobra osobiste i co oznacza ich naruszenie. Jakie sankcje grożą za naruszenie dóbr osobistych i kiedy warto skorzystać z pomocy adwokata starając się o zadośćuczynienie lub odszkodowanie?

Co to są dobra osobiste?

Dobra osobiste, to inaczej dobra niemajątkowe, które chronione są prawem. Przysługują każdej osobie fizycznej oraz prawnej i są związane z ich indywidualnym istnieniem. Przysługują one każdemu człowiekowi.

Wśród dóbr osobistych wymienić można m.in.: zdrowie, dobre imię, godność osobistą, tajemnicę korespondencji, nazwisko, pseudonim artystyczny, wizerunek, twórczość naukowa, wynalazcza, życie prywatne, intymne czy też kult osoby zmarłej itp. Jak więc widać katalog dóbr osobistych jest bardzo szeroki, stąd też, o tym, czy doszło do naruszenia dóbr osobistych często decyduje Sąd.

Należy więc w tym miejscu zaznaczyć, że dobra osobiste tak naprawdę decydują o bycie osoby ludzkiej i jej pozycji w społeczeństwie.

Dobra osobiste osób fizycznych

Kodeks cywilny szczegółowo wylicza, co należy do dóbr osobistych człowieka. Wymienia się tutaj np.:

• zdrowie,
• wolność,
• cześć,
• swobodę sumienia,
• nazwisko lub pseudonim,
• wizerunek,
• tajemnicę korespondencji,
• nietykalność mieszkania,
• twórczość naukową, artystyczną, wynalazczą i racjonalizatorską.
• prawo do prywatności,
• prawo do spokoju psychicznego,
• prawo do kultu po osobie zmarłej.

Dobra osobiste osób prawnych

Dobra osobiste przysługują także osobom prawnym. I tutaj wymienia się np.:

• dobre imię i reputację,
• nazwa,
• nietykalność pomieszczeń,
• tajemnica korespondencji,
• strefa prywatności.

Dobra osobiste wymienione w Konstytucji

O niektórych dobrach osobistych każdego człowieka mowa jest także w Konstytucji RP np.:

Art. 5 Konstytucji RP: Rzeczpospolita Polska strzeże niepodległości i nienaruszalności swojego terytorium, zapewnia wolności i prawa człowieka i obywatela oraz bezpieczeństwo obywateli, strzeże dziedzictwa narodowego oraz zapewnia ochronę środowiska, kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju.

Należy jednak zauważyć, że wiele z opisanych w Konstytucji praw i wartości nie zostało uznanych za dobra osobiste np.:

• Prawo równego dostępu do dóbr kultury – art. 6..
• Wolność tworzenia i działania związków zawodowych – art. 12.
• Ochrona pracy – art. 24.

Tak więc, mimo, że wyżej wskazane wartości znajdują się pod ochroną państwa, nie można o nich mówić jako o dobrach osobistych człowieka.

Naruszenie dóbr osobistych

O naruszeniu dóbr osobistych słyszymy coraz częściej w różnym kontekście. I tutaj należy także zaznaczyć, że granica ich naruszenia również jest dość cienka, stąd też w wielu przypadkach ocena przekroczenia owej granicy pozostawiana jest ocenie sądu. Nie dochodzi bowiem do naruszenia dóbr osobistych w sytuacji, gdy wyrządzona drugiej osobie krzywda jest małej wagi – według przyjętych ocen przyjmowanych w społeczeństwie.

Tak więc, aby mówić o naruszeniu dóbr osobistych, ów naruszenie musi być bezprawne, bez zgody osoby pokrzywdzonej. Należy także zwrócić uwagę na obiektywność naruszenia dóbr osobistych.

Naruszenie dóbr osobistych, jakie są środki ich ochrony?

Osoba, której dobra osobiste zostały naruszone może żądać np.:

1. Zaniechania naruszania dóbr osobistych.
2. Usunięcia skutków naruszenia.
3. Zapłaty zadośćuczynienia.
4. Zapłaty odszkodowania.

Art. 24. § 1. Kodeksu cywilnego, wskazuje:

„Ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne.”

Gdzie zgłosić naruszenie dóbr osobistych?

Jeżeli zauważyliśmy, że doszło do naruszenia naszych dóbr osobistych możemy:

• Skontaktować się bezpośrednio z osobą, która dokonała owego naruszenia.
• W przypadku, gdy naruszenie miało miejsce w Internecie, możemy skontaktować się z administratorem portalu, na którym doszło do naruszenia, celem usunięcia naruszających nasze dobra osobiste treści.
• Skorzystać z pomocy Policji.
• Wystąpić na drogę postępowania karnego.
• Wystąpić na drogę postępowania cywilnego.

Wysokość zadośćuczynienia i odszkodowania za naruszenie dóbr osobistych

Jeżeli Sąd uzna, że działanie sprawcy było zawinione, z całą pewnością zasądzi on na rzecz pokrzywdzonego odpowiednie zadośćuczynienie. Ma ono na celu wyrównanie szkody niemajątkowej, która znacząco wpłynęło na kondycję psycho – fizyczną osoby poszkodowanej.

Zasądzając określoną kwotę zadośćuczynienia Sąd bierze pod uwagę zarówno zarobki osoby poszkodowanej jak i sprawcy i na ich podstawie określa wartość należnego świadczenia.

Naruszenie dóbr osobistych a pomoc adwokata

Niekiedy naruszenie dóbr osobistych nie jest widoczne na pierwszy rzut oka, wówczas warto sprawę skonsultować z doświadczonym adwokatem, który zna dotychczasowe orzecznictwo sądowe w tych kwestiach. Jest to istotne, aby móc właściwie ocenić dany przypadek. Należy także pamiętać, że nigdy nie ma dwóch takich samym przypadków i to ocenie Sądu podlegać będzie, czy faktycznie doszło do naruszenia dóbr osobistych i jakie z tego tytułu należy się osobie poszkodowanej.  Z pomocą adwokata jesteśmy w stanie obiektywnie ocenić, czy doszło do naruszenia dóbr osobistych i jakie działania i środki ich ochrony warto podjąć. Oczywiście naruszenie dóbr osobistych można zgłosić na drogę postępowania karnemu, aczkolwiek poszkodowanemu przysługuje także prawo wytoczenia powództwa cywilnego. Prowadzone przed sądem postępowanie daje osobie pokrzywdzonej dużo większe możliwości dochodzenia swoich roszczeń. Z pomocą doświadczonego adwokata jesteśmy w stanie uzyskać znacznie wyższe zadośćuczynienie i odszkodowanie za naruszenie dóbr osobistych. Sąd może np. zobowiązać sprawcę do opublikowania stosownych przeprosin, a także zasądzić zadośćuczynienie w odpowiedniej kwocie.

Mam nadzieję, że temat nieco przybliżył Ci kwestię naruszenia dóbr osobistych. Jeżeli zaś potrzebujecie indywidualnej pomocy prawnej zapraszam do kontaktu.